”Zemsta”

Aleksander Fredro

”Zemsta” jest to interesująca i zabawna opowieść, napisana przez wybitnego pisarza Aleksandra Fredro. Książka w sposób poetycki, przedstawia dwie skłócone ze sobą sąsiadujące rodziny, walczące o mur graniczny. Historia ukazuje także wątki miłosne między dziećmi zwaśnionych rodów. Utwór literacki jest napisany prostym, zrozumiałym językiem. W powieści występuje wiele wierszy i  pouczających zwrotów.

Wyjątkowy utwór literacki znanego poety

Dzieło Aleksandra Fredro przedstawia obraz prawdziwych, ludzkich emocji, ale również obyczaje i kulturę życia bohaterów. Autor pokazuje w ciekawy, tajemniczy sposób  prawdziwe oblicze postaci. Główni bohaterowie w utworze posługują się chaotycznym, czasem eleganckim językiem. Dużym plusem tej  książki  jest to, że nie jest nudną lekturą szkolną i zdecydowanie wyróżnia się na tle innych lektur, wymaganych w szkole. Lektura nie jest długa i szybko się ją czyta. Dzięki temu uczeń, może szybciej zapamiętać poszczególne sceny oraz uczestników tej historii. ”Zemsta” pozwala czytelnikowi lepiej zrozumieć  i wyobrazić sobie świat, relacje oraz charakter poszczególnych bohaterów i ich sposób życia. Literatura jest zaskakująca, ale czasami nie taka oczywista, jak się wydaje. Opowieść jest bardzo wciągająca i poruszająca.

Czy warto sięgnąć po tą lekturę?

Historia jest napisana w sposób humorystyczny i  zachęca uczniów do skorzystania z niej ponownie. Powieść uczy młodzieży przede wszystkim tego, że siłą, nienawiścią i groźbami, nic człowiek nie zdziała, a tylko pogorszy swoją obecną sytuację.  Natomiast miłość, dobroć, przyjaźń i szacunek,  to cechy, które są przydatne w życiu i na pewno są pomocne przy rozwiązaniu danego problemu. Zakończenie tej historii rozwiązuje wszelkie konflikty i szczęśliwie się kończy. Warto sięgnąć po tą  wspaniałą lekturę, w której występują konflikty, nieporozumienia, intrygi  oraz walka o władzę. Polecam tę książkę wszystkim, którzy chcieliby w wolnych chwilach przeczytać coś, co poprawi im humor i w zabawny sposób przedstawi losy głównych bohaterów i reszty postaci.

Zemsta (szkoła średnia) to jedna z lektur obowiązkowych realizowanych w podstawie programowej dla uczniów szkoły podstawowej. Jej dobra znajomość pomaga dobrze zdać egzamin ósmoklasisty, gdyż bardzo często pytania o nią pojawiają się w arkuszu. Nie należy się jednak martwić jeżeli wszystkiego nie pamiętamy. Bardzo często wystarczy pamiętać charakterystykę poszczególnych postaci, aby poradzić sobie z większością zadań.

O gatunku i okolicznościach powstania

Zemsta to komedia – gatunek dramatyczny. Dramat to tekst pisany z podziałem na role i przeznaczony do wystawiania na scenie. Dzieli się na akty, a te dzielą się na sceny. Tekst składa się z tekstu głównego: czyli kwestii bohaterów oraz tekstu pobocznego (didaskaliów). Didaskalia mówią, gdzie rozgrywa się dana scena, jak wyglądają postaci i jak się zachowują.

Autorem Zemsty jest Aleksander Fredro – polski dramatopisarz okresu romantyzmu. Inspiracją do napisania utworu była odnaleziona przez Frederę dokumentacja sporu sądowego pomiędzy dwiema rodzinami, żyjącymi przed laty w zamieszkałym przezeń zamku.

Zemsta – bohaterowie

Dwoma głównymi bohaterami Zemsty są skonfliktowani ze sobą mężczyźni: choleryk Cześnik Raptusiewicz i flegmatyk Rejent Milczek, mieszkający w jednym zamku. Już same ich imiona są znaczące.

Cześnik Maciej Raptusiewicz uosabia typowego szlachcica, chodzi w tradycyjnym stroju (kontuszu), jest raptowny, porywczy i bardzo dumny, ale nieśmiały wobec kobiet. Opiekuje się swoją młodziutką bratanicą Klarą. Celuje do Rejenta z broni i sabotuje odbudowę muru granicznego, którą inicjuje Milczek.

Rejent Milczek natomiast to przeciwieństwo Raptusiewicza, jest człowiekiem mrukliwym i zawistnym. Chce jednak uchodzić za osobę uprzejmą i pobożną – cechuje go więc ogromna hipokryzja. Zwraca się do ludzi w sposób przesłodzony. Jego ulubione powiedzonko brzmi “Niech się dzieje wola nieba, z nią się zawsze zgadzać trzeba.” Ma syna Wacława, którego z Klarą łączy głębokie uczucie.

Na służbie u Cześnika jest Papkin – szlachcic utracjusz i hulaka. Interesuje się on przede wszystkim modnymi strojami (nosi się z francuska!) i opowiadaniem niesamowitych historii o swojej odwadze. Jest to o tyle komiczne, że postać ta jest ogromnie tchórzliwa i naiwna – nie widzi, że nikt nie wierzy w jego zmyślone opowiastki. Dla pozorów chodzi z szablą przypiętą do pasa i określa się mianem “lwa północy”. Durzy się w Klarze.

Klara – bratanica Cześnika, jest młodą, inteligentną kobietą. Mimo swojej miłości do Wacława nie chce z nim uciec – byłoby to niegodne. Wyśmiewa starania Papkina o jej rękę: “Jeśli nie chcesz mojej zguby, krokodyla kup mi luby”.

Wacław – syn Rejenta, za czasów, kiedy studiował prawo, miał romans z Podstoliną. Pod wpływem Klary dojrzewa i ostatecznie wszystko dla nich się dobrze kończy.

Podstolina – piękna potrójna wdowa rozglądająca się za kolejnym mężem. Choć przyjmuje oświadczyny Cześnika, chętnie wyszłaby za Wacława, którego Rejent – na złość sąsiadowii – chce z nią ożenić.

“Zemsta” ma o wiele lepszą opinię niż większość lektur. Po pierwsze utwór jest utrzymany w lekkim tonie i nasycony żartami. Po drugie Aleksander Fredro nie gloryfikował w nim naszych rodaków. Zamiast tego na kartach sztuki zobaczymy szereg wad Polaków. Dystans do siebie – zawsze mile widziany!

“Zemsta” – postacie w znanej sztuce

Z jednej strony “Zemsta” to utwór doskonale wszystkim znany. W szkole omawiał go nominalnie każdy. Mniej więcej połowa grała którąś z postaci w przedstawieniu szkolnym. Dla większości z nas to wszystko jednak wydarzyło się dawno temu. Dlatego warto przybliżyć najważniejszych bohaterów komedii:

• Cześnik Maciej Raptusiewicz – jest wybuchowy i skłonny do gniewu. I właśnie te cechy zostały ukryte w jego nazwisku. “Raptus” to bowiem ktoś, kto często i gwałtownie się unosi. Cześnik to stary kawaler, który jednocześnie sprawuje pieczę nad bratanicą – Klarą.
• Rejent Milczek. Przeciwieństwo Cześnika. Spokojny i cichy – przynajmniej na pozór. W rzeczywistości uwielbia intrygi i szuka konfliktu, ale tego przed sądem.
• Józef Papkin. Drobny szlachcic o skłonności do hulaszczego trybu życia. Ma talent poetycki i uwielbia zabawiać damy. Jest też tchórzem.
• Klara – bratanica Cześnika. Zakochana w Wacławie.
• Wacław – syn Wacława i jednocześnie amant Klary.

“Zemsta” – kim był twórca sztuki?

“Zemsta (www.taniaksiazka.pl)“ to oczywiście dzieło Aleksandra Fredry. Tyle wiemy wszyscy. Mało z nas jednak pamięta szczegóły z życia tego artysty.

W teorii twórczość dramatopisarza zalicza się do romantyzmu. Praktycznie rzecz biorąc jego sztuki mają niezbyt wiele wspólnego z tym nurtem. Fredro urodził się w 1793 roku i miał dosyć barwne życie. Już w 1809 roku wstąpił do wojsk Księstwa Warszawskiego. Niedługo później pomaszerował z Napoleonem na Moskwę.

W odróżnieniu od swoich romantycznych kolegów po piórze był przedsiębiorczy. Nie tylko przejął majątek ojca, ale też znacząco go pomnożył. Był też członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

W wypadku tego autora warto wspomnieć o jego tendencjach patriotycznych. Udzielał swojej pomocy powstaniu listopadowemu oraz ukrywał w swoim majątku powstańców.